Kesimpulan

Pembentukan Persekutuan Malaysia telah menunjukkan pandangan jauh Tunku Abdul Rahman iaitu Ketua Menteri Persekutuan Tanah Melayu pada ketika itu . Jadi tidak hairanlah beliau telah digelar sebagai “ Bapa Kemerdekaan Malaysia ’’ . Hal ini kerana kejayaannya memerdekaan bukan sahaja persekutuaan Tanah Melayu tetapi juga Sarawak, Sabah dan Singapura . Semangat kerjasama, setia kawan dan sikap toleransi antara pemimpin dengan rakyat pula telah membawa kepada satu penggabunggan Persekutuan Tanah Melayu , Sabah dan Sarawak dalam sebuah Pembentukan  Malaysia . Inilah satu keunikan dan kebanggaan negara kita yang perlu dipelihara dan dipertahankan agar semangat penubuhan Persekutuan Malaysia untuk mewujudkan kestabilan politik , kemakmuran ekonomi dan kejasama dalam sosial akan terus berkekalan sampai bila–bila . Hasilnya, sebuah negara Malaysia yang berbilang kaum dapat dicapai disamping kepelbagaian budaya hasil jajahan negara luar yang pelbagai.

Perarakan Hari Kemedekaan 

Jalur Gemilang

2.2.6 Isu Brunei dan Singapura

Peta Brunei

Brunei

Pada peringkat awal, Sultan Brunei iaitu Sultan Ali Saifuddin bersetuju dengan kemasukan Brunei ke dalam Persekutuan Malaysia. Namun, baginda membatalkan rancangan tersebut. Hal ini disebabkan beberapa permintaan mereka yang tidak dipersetujui oleh pemerintah Tanah Melayu.
8 perkara yang dituntut Brunei ialah,

• Menuntut 10 buah kerusi parlimen.
• Menguasai semua hasil minyak.
• Memegang autonomi hal kewangan pada peringkat awal.
• Mengekalkan semua kadar pelaburannya.
• Mengekalkan kadar percukaianyang rendah.
• Meneruskan program pendidikan dan kebajikan
• Menuntut keselamatan Brunei terjamin.
• Kuasa baginda dalam majlis raja-raja dikira dari tarikh baginda menjadi sultan dan bukannya tarikh kemasukan Brunei ke Malaysia.

Tuntutan yang paling utama ialah soal kekuasaan baginda dan soal penguasaan ke atas minyak negerinya. A.M Azahari( pemimpin Parti Rakyat Brunei )  telah menghantar memorandum bantahan kepada  Majlis Mesyuarat Undang-Undang Negeri Brunei. Berlaku pemberontakan bersenjata pada 18 Disember 1962. Pemberontakan ini berjaya dipatahkan oleh kerajaan Brunei dengan bantuan kerajaan British dan Persekutuan Tanah Melayu. Penyertaan Brunei ke dalam  Malaysia dibatalkan.

Sultan Ali Saifuddin

Singapura

Lee Kuan Yew menegaskan bahawa hal-hal yang terkandung di dalam percantuman perlulah ditentukan bersama-sama dengan rakyat Singapura bagi memastikan keselesaan selepas penggabungan. Pada 23 Ogos 1961, mesyuarat rasmi telah diadakan antara Singapura dengan Persekutuan Tanah Melayu dan mereka mencapai persetujuan atas beberapa perkara.
Kertas Putih persetujuan dalam Kertas Putih menyatakan aspek pertahanan, hubungan luar dan keselamatan.
Kertas Putih diisytihar secara rasmi pada November 1961:

• aspek pertahanan, perhubungan luar dan keselamatan menjadi tanggungjawab persekutuan.
• pendidikan dan tenaga buruh menjadi tanggungjawab Singapura.
• ekonomi, perindustrian dan perkilangan menjadi tanggunjawab bersama.

Setelah dua tahun berada di dalam Malaysia, hubungan mula menjadi tegang kerana banyak perselisihan faham telah timbul. Isu yang menjadi perbahasan ialah soal ekonomi, parti dan perkauman.

Ekonomi

• Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura telah sepakat untuk memajukan perindustrian dan perkilangan bersama-sama.
• Barang-barang yang dihasilkan akan digunakan di dalam negeri, bukan untuk dieksport ke luar negara.
• Keuntungan akan dikongsi bersama, namun apabila Malaysia ditubuhkan, tidak banyak kemajuan ekonomi yang dicapai. Hal ini mengecewakan Singapura.

Perkauman

• Parti Tindakan Rakyat (pimpinan Lee Kuan Yew) cuba hendak bertanding dengan Parti Perikatan (pimpinan Tunku Abdul Rahman).
• PAP cuba menarik perhatian orang Cina bahawa MCA tidak mampu membangun dan memajukan orang Cina. 
• Kempen telah dijalankan oleh PAP sehingga pergerakannya dianggap satu pencerobohan buat orang Melayu.

Rusuhan tercetus pada 21 Julai 1964. keadaan bertambah buruk apabila Singapura memperjuangkan hak dan kempen ‘Malaysia untuk Malaysia’ yang dipimpin oleh Lee Kuan Yew. Untuk mencapai cita-cita ini,Singapura membentuk ‘United Opposition Front’ yang kuat memperjuangkan ‘Malaysia untuk orang Malaysia’. Pelbagai usaha telah diusahakan oleh Tunku Abdul Rahman untuk meredakan keadaan tetapi tidak berjaya. Akhirnya, pada bulan Ogos1965,Singapura mengambil keputusan keluar daripada Malaysia

Peta Singapura

2.2.5 PROSES PEMBENTUKAN MALAYSIA

Proses pembentukan Malaysia mengambil masa yang lama dan panjang atas sebab perbincangan dan perundingan yang berpanjangan. Banyak perkara yang perlu dipertimbangkan dan diatasi sebelum cadangan ini dapat direalisasikan. Tindakan juga harus diambil bagi memasitikan pembentukan ini memuaskan hati semua pihak. Oleh itu, beberapa langkah seperti penubuhan jawatankuasa telah dilaksanakan untuk merealisasikan matlamat ini.

Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia (JPPM)
JPPM ditubuhkan melalui satu mesyuarat Persatuan Parlimen Komanwel (PPK) cawangan Tanah Melayu dan Borneo yang diadakan di Singapura. Mesyuarat yang diadakan pada bulan Julai 1961 ini melibatkan pemimpin-pemimpin Tanah Melayu dan Singapura serta perwakilan dari Sabah, Sarawak dan Brunei. Melalui mesyuarat ini, para pemimpin tersebut telah mengambil kesempatan untuk menjelaskan konsep Malaysia kepada perwakilan tersebut. Jawatankuasa ini dianggotai oleh wakil-wakil dari wilayah yang terlibat dalam pembentukan. Pengerusi bagi JPPM ialah Donald Stephens.

Donald Stephens 

Jawatankuasa ini berfungsi menerangkan dengan lebih jelas konsep Malaysia kepada orang ramai, khususnya kepada penduduk wilayah terlibat. JPPM bertanggungjawab mengumpul dan memembandingkan idea-idea serta pendapat yang dikemukakan berhubung Malaysia. Jawatankuasa ini juga berusaha mendapatkan kata-kata sepakat daripada pemimpin-pemimpin politik daripada semua wilayah terbabit.

Suruhanjaya Cobbold
Suruhanjaya Cobbold adalah suruhanjaya yang dibentuk bersama oleh kerajaan British dan Malaya pada tahun 1962 untuk memungut dan menentukan pandangan rakyat Borneo Utara dan Sarawak sama ada menyokong cadangan untuk membentuk atau membuat Persekutuan Malaysia yang terdiri daripada Tanah Melayu, Singapura, Borneo Utara, dan Sarawak. Suruhanjaya ini juga bertanggungjawab diatas penyusunan semula perlembagaan berikutnya untuk dijadikan Perlembagaan Malaysia sebelum pembentukan Malaysia pada tarikh 16 September 1963. Suruhanjaya ini diketuai oleh bekas gabenor Bank England, Lord Cobbold.
Suruhanjaya ini menyiasat buah fikiran rakyat Borneo Utara dan Sarawak berkenaan hal pembentukan Malaysia dan membuat syor-syor setelah  menimbangkan fikiran itu. Suruhanjaya Cobbold menjalankan tugas selama 2 bulan bemula daripada 19 Februari 1962 sehinggalah pada bulan April 1962. Suruhanjaya ini mempelawa atau menerima surat-surat atau memorandum daripada orang ramai untuk menyuarakan pandangan mereka terhadap pembentukan Malaysia.
Menurut laporan suruhanjaya ini, lebih kurang 80% daripada penduduk Sabah dan Sarawak menyokong pembentukan ini dan sebahagian besar dari mereka adalah penduduk bumiputera. Bentuk sokongan masyarakat Sabah dan Sarawak terbahagi kepada tiga golongan iaitu;
1/3 daripada dua buah negeri ini menyokong penuh penggabungan tanpa syarat.
1/3 lagi turut menyokong, tetapi dengan syarat dan jaminan tertentu
1/3 sebahagiannya mahukan kemerdekaan dahulu sebelum bergabung, manakala sebahagian lagi menentang kerana mahu kekal dalam pemerintahan British. Bilangan yang menenang dicatakan hanya lebih kurang 20% sahaja.
Dengan itu, suruhanjaya ini menyokong gagasan Malaysia dan mengesyorkan syor – syor Perlembagaan Malaysia seperti dibawah:

•          Nama persekutuan baru – Malaysia
•          Perlembagaan Tanah Melayu 1957 menjadi asas Perlembagaan Malaysia
•          Kedudukan istimewa kaum pribumi Sabah dan Sarawak dijamin
•          Sabah dan Sarawak berhak memilih Ketua Negeri sendiri
•          Penduduk peribumi Sabah dan Sarawak dibenarkan berkhidmat dalam perkhidmatan awam secepat mungkin
•          Dasar pendidikan, agama, imigresen, perwakilan Parlimen, kedudukan bumiputera, kewangan, kewarganegaraan dan perlembagaan negeri di Sabah dan Sarawak ditentukan oleh Majlis Undangan Negeri masing – masing
•          Bahasa Melayu – bahasa kebangsaan sementara Sabah dan Sarawak dibenarkan menggunakan bahasa Inggeris.

muka hadapan Laporan Suruhanjaya Siasatan Cobbold, Borneo Utara dan Sarawak, 1962 

Jawatan Kuasa Antara Kerajaan (JAK)
Jawatan Kuasa Antara Kerajaan (JAK) secara amnya bertugas merangka syarat-syarat Persekutuan secara terperinci. Setelah persetujuan telah dicapai di kalangan pemimpin dan  penduduk, satu usaha telah dijalankan bagi merangka serta membentuk syarat pembentukan kerajaan Persekutuan yang terperinci. Sehubungan itu, pada Ogos 1962 Jawatankuasa Antara Kerajaan telah dibentuk. Ia telah dipengerusikan oleh Lord Landsdowne dan dianggotai oleh Tun Abdul Razak, Donald Stephen, Abang Haji Mustapha, Temenggung Jugah, dan seorang wakil dari Britain, serta seorang wakil dari Persekutuan Tanah Melayu. Dalam jawatankuasa ini, pemimpin-pemimpin Parti Perikatan Sabah mahukan kepentingan dan masalah rakyat Sabah yang dikemukakan dan Tuntutan 20 dipertimbangkan. Tuntutan tersebut antara lain mengandungi perkara-perkara yang berkaitan dengan agama, pendidikan, imigresen, bahasa, dan perwakilan ke Parlimen.
JAK telah menubuhkan lima jawankuasa kecil bagi mengkaji dan meneliti aspek-aspek perlembagaan, kewangan, perundangan, kehakiman, dan organisasi jabatan. Setelah bersidang beberapa kali dan  mengambil kira semua perkara yang berkait dengan tuntutan rakyat dari negeri yang akan bergabung dengan Tanah Melayu, maka satu laporan telah dikeluarkan dan menjadi asas kepada Perjanjian Malaysia. Penubuhan Persekutuan Malaysia kemudiannya diisytiharkan di Stadium Negara pada 16 September 1963.

•          Agama Islam diterima sebagai agama rasmi kecuali di Sabah dan Sarawak. 
•          Bahasa Melayu menjadi bahasa rasmi tetapi kelonggaran diberikan kepada Sabah dan Sarawak selama 10 tahun kemasukkan ke dalam persekutuan. 
•          Kuasa kawalan imigresen adalah di bawah kuasa kerajaan negeri masing-masing walaupun peruntukan tersebut dibawah kerajaan pusat. 
•          Sistem pendidikan masih dikekalkan sehingga Majlis Negeri membuat pindaan. 
•          Sabah diberikan 24 perwakilan dalam Parlimen manakala Sarawak 16 dan Singapura 15 buah kerusi. 

Referendum Singapura

keratan akhbar persetujuan penggabungan Malaysia-Singapura

Kerajaan Singapura membuat keputusan untuk mengadakan Referendum sebagai satu cara meninjau pendapat penduduk Singapura bagi mendapat kepastian pendirian rakyat Singapura berhubung penubuhan Malaysia. Secara keseluruhannya, pungutan suara bukan bertujauan untuk membenarkan rakyat Singapura menolak penubuhan Malaysia, tetapi menerima cadangan ini dengan pendirian mereka yang tertentu. Kerajaan Singapura membuat keputusan ini kerana yakin sebahagian besar parti politik di Singapura menyokong cadangan Malaysia, walau bagaimanapun, pandagan dan pendirian mereka juga perlu diambil kira. Dalam pungutan suara ini rakyat Singapura telah diberi 3 pilihan, iaitu :

•          Pilihan A – rakyat bersetuju untuk bergabung dengan syarat – syarat yang telah ditetapkan oleh kerajaan Singapura dan Persekutuan Tanah Melayu melalui Kertas Putih pada bulan November 1961 ( secara keseluruhan, pilihan ini mendapat 397 626 undi ).
•          Pilihan B – rakyat bersejutu untuk bergabung tanpa syarat dan kedudukan Singapura akan menjadi seperti negeri – negeri Melayu  lain di dalam Persekutuan Tanah Melayu ( secara keseluruhannya, pilihan ini mendapat 9442 undi ).
•          Pilihan C – rakyat bersetuju untuk bergabung dengan syarat dan faedah yang hampir sama seperti yang diperolehi wilayah – wilayah Borneo dengan penyertaan ini ( secara keseluruhannya, pilihan ini mendapat 144 077 undi ).

Referendum Singapura ini telah diadakan pada 1 November 1962. Barisan Sosialis dan pihak komunis tidak bersetuju dengan penggabungan ini telah memulau pungutan suara dengan membuang undi kosong. Selepas referendum selesai, laporan menunjukkan 71% pengundi menyokong pembentukan Malaysia. Secara keseluruhannya, rakyat Singapura bersetuju dengan pilihan A.

kertas undi pengutan suara bagi penggabungan 

2.2.4 REAKSI NEGARA-NEGARA ASEAN 

Selain cabaran yang datang dari negara-negara yang terlibat dengan gagasan Malaysia, idea Tunku Abdul Rahman juga telah menarik pelbagai reaksi daripada negara-negara ASEAN khususnya Filipina dan Indonesia.

Indonesia

Pada peringkat awalnya menyetujui gabungan wilayah ini. Pengumuman secara terang-terangan dan terbuka juga telah diadakan tetapi selepas beberapa bulan didapati Indonesia berpaling tadah. menyokong tindakan Parti Rakyat Brunei yang menentang penubuhan ini pada 8 Disember 1962. Indonesia secara lantang menyuarakan tentangan mereka pada 20 Januari 1963 dan mengumumkan dasar konfrontasi dengan slogan “Ganyang Malaysia”. Dr. Subandrio mengisytiharkan secara rasmi melalui sidang akhbar tentang penentangan Indonesia terhadap penubuhan Malaysia.

Dr. Subandrio

Presiden Soekarano mendakwa tujuan penubuhan Malaysia adalah untuk memastikan pengekalan penguasaan penjajah British terhadap wilayah-wilayah yang terlibat dengan penubuhan ini dalam aspek  getah, minyak dan bijih timah.
Antara faktor yang dipercayai menjadi penyebab tercetusnya penentangan ini ialah, Presiden Soekarno merasa Tunku Abdul Rahman telah membelakangkan negara jirannya yang terbesar iaitu Indonesia apabila belau membuat rundingan tanpa berunding dengannya terlebih dahulu. Selain itu, ia dipercayai bahawa penuhuban Malaysia telah menghalang rancangan Sukarno unutk menubuhkan empayar Indonesia Raya Penentangan Indonesia berakhir pada tahun 1965 apabila Sukarno digulingkan oleh Jeneral Suharto.
Antara cara untuk menyelesaikan masalah antara Indonesia, Filipina dan Malaysia ialah penubuhan MAPHILINDO.

Presiden Suharto

Presiden Sukarno

Filipina 

Presiden Filipina menuntut hak Filipina ke atas Sabah dan juga pernah menuntut British supaya Sabah dikembalikan kepada mereka British tidak melayan tuntutan tersebut dan mengingatkan Filipina tentang memorandum bahawa tuntutan mereka akan ditentang oleh British Walaupun tuntutan diteruskan selepas penubuhan Malaysia, tuntutan ini gagal kerana Sabah sendiri rela hati menyertai penubuhan Malaysia. 

Antara wilayah yang pernah terlibat dengan 

isu besar yang membawa kepada konfrontasi

2.2.3 REAKSI SARAWAK, SABAH, BRUNEI DAN SINGAPURA

Sarawak

Pada peringkat awal ramai yang menentang kerana mereka lihat tiada faedah ekonomi serta merta yang dapat diperoleh. Parti Negara Sarawak (PANAS) yang diketuai oleh Temenggung Jugah, Parti Rakyat Bersatu Sarawak/Sarawak United People's Party (SUPP) dan Parti Kebangsaan Sarawak/Sarawak National Party (SNAP) menentang cadangan penggabungan ini. Parti yang menyokong cadangan ini ialah Barisan Rakyat Jati Sarawak (BERJASA).

Sabah 

Wujud penentangan pada peringkat awal sehingga lahir beberapa buah parti politik yang melaungkan pendapat atas sentimen anti-Malaysia namun pada masa yang sama lahir juga sentimen pro-Malaysia. Antara parti yang menentang penubuhan Malaysia ialah Persatuan Kebangsaan Sabah Bersatu/United National Kadazan Organization (UNKO), Pasok Momogun Kebangsaan Borneo Utara. Walau bagaimanapun terdapat satu parti politik yang menyokong rancangan Tunku Abdul Rahman, iaitu Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (United Sabah National Organization- USNO). USNO ditubuhkan di bawah pimpinan Datu Mustapha Datu Harun.

Tun Datu Mustapha bin Datu Harun

Brunei

Sultan Brunei,Sultan Omar Ali Saifuddin menyokong konsep Malaysia. Rakyat Brunei pada mulanya berminat dengan gabungan cuma mereka inginkan kemerdekaan sendiri dahulu sebelum digabungkan. Parti Rakyat Brunei di bawah pimpinan A.M. Azahari menentang kerana lebih berminat terhadap cadangan penyatuan Borneo Utara iaitu Brunei,Sabah,Sarawak dan Kalimantan Utara.

A.M. Azahari berpendapat bahawa pembentukan Malaysia merupakan cara kerajaan British untuk mengekalkan pengaruhnya di wilayah-wilayah supaya pengaruhnya berkekalan dan menjamin keselamatan mereka.

Singapura

Semua pihak bersetuju dengan konsep Malaysia & pembentukan sebuah negara & kerajaan baru-Lee Kuan Yew paling berminat. Sebelum berlaku perubahan politik pada tahun 1961, rakyatnya menyokong penuh pembentukkan Malaysia.  Parti Tindakan Rakyat PAP (PETIR) dibawah pimpinan Lee Kuan Yew menerima tentangan dari serpihan PAP iaitu sebuah parti sosialis - Parti Rakyat Singapura  (United People’s Party).
UPP mempunyai ideologi lain untuk memerdekakan Singapura. Penentangan mencapai kemuncak semasa pilihan raya kecil Hong Lim (April 1961) dan Anson (Julai 1961). Kekalahan PAP telah dijadikan pengajaran oleh Lee Kuan Yew dan memahami tentang sikap sesetengah rakyatnya. Lee Kuan Yew bersetuju memasuki Persekutuan Tanah Melayu walaupun tidak dipersetujui oleh sesetengah papri berhaluan kiri yang tetap dengan pendirian mereka menentang gagasan Malaysia.

Lee Kuan Yew

2.2.2 FAKTOR-FAKTOR PENUBUHAN MALAYSIA 

Tunku Abdul Rahman mengambil kira pelbagai faktor dalam pemilihan wilayah-wilayah terbabit termasuklah mempertimbangkan isu-isu semasa mahupun jangka panjang yang boleh memberi kesan dalam pembentukan Malaysia.

1) Mengelak ancaman dan pengaruh komunis

Banyak pihak yang tertarik dengan penggabungan Persekutuan Tanah Melayu dengan Singapura. Gabungan antara PTM dan Singapura disokong oleh pelbagai pihak kerana persamaan dari segi sejarah,undang-undang,ekonomi dan kewangan. Gabungan dengan Singapura sebenarnya penting atas situasi politik dan keamanan. Dikhuatiri kerajaan PAP diambil alih barisan sosialis. Situasi ini mebimbangkan Persekutuan Tanah Melayu kerana hubungan baik dengan Singapura yang meliputi aspek politik dan ekonomi akan terjejas.

  People's Action Party (PAP) atau Petir  (Parti Tindakan Rakyat)

ditubuhkan pada tahun 1954 di Victoria Hall, Singapura.

Kebimbangan juga semakin besar sebenarnya melibatkan dengan pengaruh komunis yang semakin menyusup ke dalam kelompok berhaluan kiri. Ekoran perkembangan fahaman komunisme, Persekutuan Tanah Melayu memkirkan satu cara untuk membendung perkembangn politik yang tidak sihat di Singapura iaitu melalui penggabungan, bukan sahaja antara tanah melayu dengan Singapura malahan melibatkan Sabah, Sarawak dan Brunei.

2) Memberi kemerdekaan kepada Sabah, Sarawak dan Brunei.

Penubuhan Persekutun Malaysia akan menyebabkan wilayah-wilayah tersebut akan mendapat kemerdekaan lebih awal. Sabah dan Sarawak merupakan negeri jajahan British manakala Singapura dan Brunei pula adalah negeri naungan British. Dipercayai bahawa pemberian kemerdekaan lebih awal kepada wilayah-wilayah tersebut dapat mengelakkan hasrat komunis untuk membentuk tampuk pemerintahannya. Di samping itu juga, penggabungan bersama wilayah-wilayah ini dapat membendung pengaruh-pengaruh luar seperti Filipina dan Indonesia yang berminat kepada Sabah, Sarawak dan Brunei.

3) Perkongsian faedah maklumat

melalui penggabuungan ini, wilayah-wilayah anggota dpt mengadakan kerjasama ekonomi dan perdagangan untuk faedah bersama.

4) Membela masyarakat bumiputera di Sabah dan Sarawak.

Sejarah Sabah dan Sarawak sama dengan Tanah Melayu kerana pernah diduduki dan dikuasai oleh kuasa-kuasa barat namun nasib penduduk bumiputera di wilayah ini tidak sama dengan Tanah Melayu. Kebanyakan jawatan dan kegiatan ekonomi dimonopoli oleh bangsa asing. Oleh itu, jika kedua-dua wilayah tersebut digabungkan dengan Tanah Melayu, layanan istimewa akan diberikan kepada penduduk bumiputera Sabah dan Sarawak. 

5) Menjaga kepentingan Hak Kaum dan Bumiputera di Semua Wilayah Terbabit. 

Menjamin kedudukan orang Melayu ddan bumiputera agar tidak terancam. Kemasukan Sabah dan Sarawak membolehkan kumpulan orang Melayu dan bumiputera kekal sebagai kumpulan terbesar.

Pengasas SUPP

 

2.2.1   LATAR BELAKANG PEMBENTUKAN MALAYSIA

Idea pembentukan Malaysia tercetus pada 27 Mei 1961 melalui ucapan yang dibuat oleh Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu, iaitu Tunku Abdul Rahman. Ucapan tersebut berlangsung di Hotel Adelphi, Singapura semasa majlis makan tengah hari di hadapan Persatuan Wartawan Luar Negeri di Asia Tenggara.

Cetusan idea Tunku Abdul Rahman adalah untuk mewujudkan satu bentuk penyatuan ekonomi dan politik yang melibatkan Persekutuan Tanah Melayu dengan wilayah jajahan British, iaitu Singapura, Borneo Utara (Sabah), Sarawak dan Brunei. Idea ini telah menarik perhatian wartawan-wartawan yang hadir pada hari tersebut dan kemudiannya menimbulkan pelbagai pelbagai reaksi positif dan negatif di Asia Tenggara. Akhbar-akhbar dari wilayah-wilayah terbabit pula tidak berhenti membahaskan isu tersebut.

Banyak pihak yang mendakwa bahawa idea pembentukan Malaysia ini adalah secara tergesa-gesa dan mengejut kerana mereka menganggap bahawa tiada persediaan awal dilakukan.
Walau bagaimanapun, pertemuan Tunku Abdul Rahman dengan tokoh-tokoh dari wilayah yang terlibat sebelum pengumuman dibuat nyata menyangkal dakwaan pihak-pihak itu. Pertemuan Tunku Abdul Rahman dengan Lee Kuan Yew di Singapura pada bulan Januari 1961 merupakan salah satu bukti bahawa idea pembentukan malaysia pernah diuarkan oleh beliau. Tidak dilupakan juga pertemuan beliau dengan senu abdul rahman semasa kunjungan beliau ke Sabah, Sarawak dan Brunei pada tahun 1960. Pertemuan dengan Harold MacMillan pada tahun 1961 juga menjadi bukti bahawa gagasan ini sudah pernah dikemukan lebih awal lagi daripada pengumuman tersebut diadakan.
British pernah mengemukakan idea penggabungan wilayah ini beberapa kali sebelum Tanah Melayu merdeka. Misalnya Lord Brassey, pengarah Syarikat Berpiagam Borneo Utara (SBUB) pernah mencadangkan kepada British untuk menggabungkan wilayah mereka di Borneo, negeri-negeri Melayu dan negeri-negeri Selat namun ditolak dek pemegang-pemegang saham syarikat berkenaan. Idea penggabungan semua wilayah jajahan British pernah oleh pesuruhjaya besar british, Sir Malcom Mac Donalds, namun ditolak sekali lagi. Mohd Ghazali Shafie juga pernah mengeluarkan idea untuk penggabungan komanwel Asia Tenggara.
Idea penggabungan lebih kecil  yang melibatkan Tanah Melayu dan Singapura juga pernah dikemukakan beberapa kali terutamanya oleh ketua menteri Singapura.

Pengenalan 

Bab 2 ; Perjuangan Kemerdekaan dan Pembentukan Malaysia membincangkan tentang kebangkitan semangat nasionalisme dalam kalangan masyarakat tempatan tanpa mengira kaum. Bab ini juga membincangkan tentang proses-proses yan perlu dilalui oleh Tanah Melayu sebelum mencapai kemerdekaan. Ia juga menghurai sebab-musabab, cabaran, proses serta peristiwa yang dilalui dalam proses pembentukan Malaysia. Bab ini juga menjelaskan situasi sehingga berlaku pengunduran Singapura dari  Malaysia. 

Subtopik 2.2; Pembentukan Malaysia menerangkan secara terperinci tentang latar belakang serta faktor pembentukan Malaysia. Topik ini juga menjelaskan tentang reaksi Sarawak, Sabah, Brunei dan Singapura tentang proses tersebut. Selain itu, topik ini juga menyentuh tentang reaksi daripada negara-negara ASEAN seperti Indonesia dan Filipina, dan menerangkan isu Brunei dan Singapura terhadap proses pembentukan Malaysia.